به گزارش مجله خبری نگار، محققان میگویند یافتههای آنها اهمیت داشتن یک رژیم غذایی سالم در دوران بارداری را خاطرنشان میکند.
در حیوانات، قرار گرفتن در معرض تغییرات محیطی و رژیم غذایی میتواند منجر به تغییرات فیزیولوژیکی در فرزندان شود. اما نسلهای بعد از آن چطور و آیا در انسان هم همین اتفاق میافتد؟
Caenorhabditis elegans کرمهای گرد مورد علاقه دانشمندان هستند، زیرا حاوی ژنهای زیادی هستند که در انسان نیز یافت میشود. مطالعه جدیدی که روی این کرمها توسط محققان دانشگاه موناش انجام شد، نشان داد مادرانی که در اوایل بارداری سیب و گیاهان مصرف میکنند میتوانند از سلامت مغز فرزندان و نوههای خود محافظت کنند.
به طور خاص، محققان آکسونها را بررسی کردند که تکانههای الکتریکی را بین سلولهای عصبی (نورونها) منتقل میکنند. سلامت آکسون توسط مجموعهای یکنواخت از میکروتوبولها حفظ میشود که مواد ضروری مانند RNA، پروتئینها و لیپیدها را انتقال میدهند. میکروتوبولهای ناقص، عرضه این مواد را مختل میکنند و باعث شکنندگی آکسون میشوند که با اختلالات نورودژنراتیو (عصبی) مرتبط است.
راجر پوکاک، نویسنده مسئول این مطالعه گفت: ما میخواستیم بدانیم که آیا محصولات طبیعی موجود در رژیم غذایی میتوانند این آکسونها را تثبیت کرده و از شکستگی جلوگیری کنند یا خیر.
محققان از یک نمونه کرم C. elegans استفاده کردند که شامل آکسونهای شکننده است که با پیر شدن حیوان، میشکنند. آنها متوجه شدند که تامین عصاره اورسولیک اسید که یک ترکیب طبیعی است که در پوست سیب، رزماری و نعناع یافت میشود، در این کرمها منجر به کاهش شکستگی آکسون میشود. قبلاً در تحقیقات متعددی مشخص شده بود که اورسولیک اسید تأثیرات ضد التهاب، آنتیاکسیدان و ضد سرطان دارد.
پوکاک گفت: ما مولکولی را در سیب و گیاهان دارویی (اسید اورسولیک) شناسایی کردیم که شکنندگی آکسون را کاهش میدهد. ما فهمیدیم که اسید اورسولیک باعث فعال شدن ژنی میشود که نوع خاصی از چربی را میسازد. این چربی خاص همچنین با بهبود انتقال آکسون و در نتیجه سلامت کلی آن، از شکنندگی آکسون با افزایش سن حیوانات جلوگیری کرد.
این چربی یک اسفنگولیپید به نام اسفنگوزین-۱-فسفات (S۱P) است. اسفنگولیپیدها در سیستم عصبی مرکزی یافت میشوند و در رشد بافت، شناسایی سلول و چسبندگی شرکت میکنند. محققان متوجه شدند که اسفنگولیپید بلعیده شده باید از روده مادر به تخمک در رحم برود تا بتواند از آکسونها در فرزندان محافظت کند. جالب توجه است که محققان فهمیدند که این حفاظت به نسلهای بعدی نیز ادامه مییابد.
پوکاک گفت: این اولین بار است که نشان داده شده است که یک نوع لیپید یا چربی، ارثی است. علاوه بر این، تغذیه مادر با اسفنگولیپید از آکسونهای دو نسل بعدی محافظت میکند. این بدان معناست که رژیم غذایی مادر میتواند نه تنها بر مغز فرزندان، بلکه بر روی نسلهای بعدی نیز تأثیر بگذارد. آزمایش ما از یک رژیم غذایی سالم در دوران بارداری برای رشد و سلامت بهینه مغز پشتیبانی میکند.
اگرچه این یافتهها امیدوارکننده هستند، اما باید تحقیقات بیشتری برای تأیید اینکه آیا این پدیده در انسان هم رخ میدهد یا خیر، انجام شود. این مطالعه در مجله Nature Cell Biology منتشر شد.